Х.Баттулга: Орлого олж л байгаа бол орон нутагт нь хувь нэмрээ оруул
2011.04.21

Х.Баттулга: Орлого олж л байгаа бол орон нутагт нь хувь нэмрээ оруул

-Уул уурхайн компаниуд зам барихгүйбайна, орон нутгийнхөгжилд хувь нэмрээ оруулсангүй гэсэн гомдол гарсаарбайгаа.Энэ талаар?

-Нүүрс импортлогч компаниудад 2009 оноос хойш зам барих асуудлыг маш олон удаа тавьж ирсэн.Тэд мөнгөгүй биш мөнгөтэй хүмүүс.Тиймээс өөрсдийн ухамсраараа ойлгох ёстой зүйл. Хөрөнгө мөнгө гарган замаа тавих л ёстой шүү дээ. Ер нь, орлого олж л байгаа бол тухайн орон нутагтаа тодорхой ажил хийж, хөгжилд нь хувь нэмрээ оруулж явах нь зүйтэй. Бид ганцхан замаа тавиад, бүтээгдэхүүнээ зөө гэсэн л шаардлага тавьж байгаа. Өнөөдөр хүчин төгөлдөр дагаж мөрдөх ёстой дүрэм журам гэж байна.Тиймээс хийх ёстой ажлаа ойлгож, ухамсарлах л хэрэгтэй.

-Ашигт малтмал олборлогчдоос болжбайгаль, экологи сүйдэж, хүн амьтан амьдрахад бэрх болсон гомдол тасардаггүй?

-Энэ асуудлын талаар олон жил ярьж, аймшигтай байдалд байгаагаа гайхлаа.Тиймээс үйл ажиллагааг нь зогсоох, хаах асуудлыг зохих байгууллагууд нь тавьж, хатуу зогсолгүй яах вэ. Ер нь, энэ улсын хоёр гуравхан компани нүүрс экспортлоод улсын төсөвт овойж оцойсон юм оруулаагүй.Хууль журмаас бултаж,татвараа нууж хаан, бага сагаар л татвар төлдөг болов уу. Бүтэн төлдөггүй учраас нууж хаасан мөнгө нь янз бүрийн газар байрлаж л байгаа байх. Түүнийг нь хайж олох л хэрэгтэй байна. Ер нь, иймэрхүү байдлаар олборлолт явуулж ашиг олоод байж болохгүй шүү дээ. Үндсэн хуульдаа Монгол Улсын баялаг ард түмний өмч байна гээд заачихсан. Үүнээс гадна ямар аргаар хэрхэн олж, цуглуулан, лицензээ яаж авсан гэх мэт олон асуудал яривал зөндөө л зүйл бий. Олсон хэдийгээ нууж, хаагаад нааш цааш болгож болно л доо.Хамгийн гол нь энэ улсад хүчин төгөлдөр мөрдөж буй хууль журмынх нь дагуу явж, орон нутагт, байгаль орчинд нь халгүй, үр өгөөжтэй юм хийчих хэрэгтэй.

-Хоёр толгойн орд газарт ажиллаж байгаа компаниуд монголчуудыг ажиллуулахгүй байгаа талаар   шүүмжлэлгарч байна?

-Ажиллах хүчний асуудал дээр Засгийн газраас тогтоосон квот гэж юм бий. Орон нутагт хууль дүрэм үйлчлэх, хэрэгжүүлэх талаар анхаарал сул байна. Жишээ нь, даацын тэрэг жолооддог хүмүүс хятадын хил нэвтэрч чаддаггүй. Гэтэл хятадууд манай хил рүү чөлөөтэй нэвтэрч 200-300 км-т ороод ирж байна. Үүнийг нь зогсоохоор боломжийн хэрээрээ арга хэмжээ авсан. Тэгсэн одоо Монгол Улсын номер, дугаар зүүчхээд л Монгол хүн шиг л орж ирдэг болсон гэнэ. Ер нь, машин бариад, хүн суулгах, тээвэрлэх ажлыг монголчуудаараа хийлгэх ёстой. Иймэрхүү асуудлыг зохицуулж чадахгүй байгаа нь хаа хаанаа л байгаа. Орон нутагт хууль дүрэм хэрэгжүүлэх талаар нэлээд юм гардаг. Бусад хөгжсөн оронтой буюу Малайз, Сингапурын жишгийг харахаар өөрийнх нь иргэд өндөр цалинтай нарийн мэргэжлийн ажил хийж, уул уурхай болон зам барилгын ажлыг Бангледеш зэрэг буурай хөгжилтэй, цалин багатай орнуудын иргэдээр хийлгэдэг юм билээ. 

0ЭКСПЕРТсэтгэгдэл
Сэтгэгдэл оруулахын тулд та хэрэглэгчийн эрхээр нэвтэрнэ үү.
Экспертүүдийн сэтгэгдэл
Одоогоор сэтгэгдэл нэмэгдээгүй байна.