Малчин түмэндээ туслаач
Монгол Улсын Ерөн­хийлөгч Ц.Элбэгдорж өчиг­дөр Шадар сайд Д.Тэрбишдагва, Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн сайд Х.Бат­тулга, дэд сайд Ц.Ту­ваан, ОБЕГ-ын дарга Т.Дуламдорж нарыг хүлээн авч уулзлаа. Улмаар өвөл­жил­тийн бай­дал, цас зудны талаар мэдээлэл сонссо
2013.01.21

Малчин түмэндээ туслаач

Шадар сайд Д.Тэр­бишдагва 18 аймгийн 91 суманд өвөлжилт хүн­дэр­сэн талаар танил­цуул­лаа. Ялангуяа Өвөрхан­гай, Хөвсгөл, Завхан, Ар­хангай, Баянхонгор айм­гийн ихэнх сум зудын байдалтай байгаа аж. Энэ өвлийн тухайд цас их орсон. Цаг агаар ду­лаарч, хүйтрэх зэрэг тогт­воргүй байгаагаас үүдэж цас хатуурч мал ундаа­лах аргагүй болжээ. 20 см-ээс илүү зузаан цас­тай байгаа учраас малын туурай, хошуу халцарч байгаа. Тиймээс малын эм дөхүүлэхэд бас ан­хаарч байгааг  Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн дэд сайд Ц.Туваан хэлсэн.

Өнгөрсөн хоёр жил өнтэй өвөлжсөн учраас нөөцийн өвс, тэжээл хангалттай байгаа аж. Улсын нөөцөд байгаа 5.1 мянган тонн өвсийг малчдад бу­цалтгүй тусламжаар ол­гохоор шийдвэрлэжээ. Мөн 11 мянган тонн тэ­жээ­лийг 50 хувийн хямд­рал­тай үнээр зарахаар болжээ. Гэхдээ өвс, тэ­жээ­лийг малчдын хотонд хүргэхэд багагүй зардал гарна. Мөн отроор явж байгаа жирэмсэн эх, ахмад настнууд өвдөх хандлага их байгаа. Малч­дынхаа эрүүл мэн­дэд анхаарах зайлшгүй шаардлага байгаа. Тий­мээс зарим сумын эмнэ­лэгт УАЗ-469 автомашин хүргүүлжээ.

Онцгой байдлын ерөн­хий газрын тухайд бүрэлдэхүүнээрээ бэлэн байдалд ажиллаж бай­гаа. Орон нутгийн удирдлагуудын ха­риуц­лагыг сайжруулахын тулд видео хурал хийж байгаа аж. Мөн улсын чанартай даваануудыг нээлттэй байлгахын тулд 219 сая төгрөгийн тоног төхөөрөмж түрээслэжээ. Гэвч орон нутгийн даваа, гүвээ хаагдаж байгаа уч­раас аймгийн Засаг дарга нарт санхүүгийн эрх мэ­дэл өгч байгааг Шадар сайд тайлбарласан.

Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн яамны сайд зам, гүвээг хаахгүйн тулд 460 сая төгрөгийн шата­хуу­ны асуудлыг Засгийн га­зар шийдсэнийг мэдээл­сэн.

Зуд нүүрлэснээр 32700 мал хорогдоод бай­гаа таагүй мэдээг Ерөнхийлөгчид дуулга­сан юм.

Тэдний мэдээллийг сонссоны дараа Ерөн­хий­лөгч "Бид мал хэдийд хорогддогийг сайн мэднэ шүү дээ. Бэлчээрт гарах боломжгүй болоод гурав, ихэдлээ гээд долоо хо­ноод хорогддог. Одоо өвс тэжээлгүй байгаа малын хорогдол улам ихсэнэ. Арай боломжтой нь малаа аваад отор нүүдэл гээд явчихсан байгаа. Ард нь гэрээ сахиад үлдсэн чадал тэнхээ муухан хү­мүүс хоол хүнсгүй болох, өвчин зовлон гээд асууд­лууд тулгардаг. Монгол­чууд бид зудтай олон удаа тулгарсан хүмүүс. Тиймээс зудын үед хэр­хэн ажиллах талаар байн­гын бэлэн төлөвлө­гөө­тэй болмоор байна.

Хавар гэж хүнд ули­рал хүлээж байна. Хав­рын цас, хавсраганаас гадна нялх ногоо үнэр­лэсэн мал мууддаг. Тэ­гэхээр малын хорогдол зургадугаар сар хүртэл үргэлжилнэ гэсэн үг. Цас зуд хүндрээд ирэхээрээ нэг айлын боломж ча­давхиас давдаг. Тэр бит­гий хэл тухайн сум, айм­гийн хүчин чадлаас дав­даг шүү дээ. Улс хүртэл сандардаг үе бий. Ийм нөхцөлд бид малчдадаа туслахаас өөр аргагүй. Нөгөөтэйгүүр энэ хүнд үед нь монголчууд бид нэг нэгэндээ туслан сэт­гэ­лийн дэм үзүүлэх хэрэг­тэй.

Малчин хүний амьд­рал бол монголчуудын маань амьдралын мөн чанарыг хадгалж явдаг суурь хэв маяг юм шүү гэдгийг бодох хэрэгтэй. Тэдэнд туслах төр засаг нь байна, ард иргэд нь байна, нутгийн зөвлөл нь байна, аж ахуйн нэгжүүд байна гэдгийг заавал мэд­рүүлж, харуулж байх учиртай.

Та бүхний мэдээллийг сонсоод "Малчин түмэн­дээ туслаач" гэж иргэддээ уриалмаар байна. Гол нь тусламж малчдын хотонд очиход анхаарах учир­тай. Онцгой байдлын га­зар, Улаан загалмайн нийгэмлэг, Хүнс, хөдөө аж ахуйн яамныхны хувьд малчдад туслах хаяг, утас, данс тодорхой байх хэрэгтэй. Дээр нь туслам­жийн бараа сумын төв ороод замхардаг. Тус­ламж малчны хотонд л очих ёстой. Хамгийн сайн тусламж бол мөнгө. Мөн сайн малчны туршлагыг бусдад харуулж баймаар байна" хэмээсэн юм. 

Мөн Ерөнхийлөгч зуд­ны үр дагаврыг арил­гахад одооноос анхаа­рахыг санууллаа. Малын сэг зэмийг уст­гах, малгүй айлуудыг мал­жуулах гээд олон ажил байгааг хэллээ.