УИХ-ын чуулганы /2025.04.10/-ны өдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын Ерөнхий прокурорын албан тушаалд Банзрагчийн Жаргалсайханыг томилох асуудлыг Улсын Их Хуралтай зөвшилцөхөөр ирүүлсэн Ерөнхийлөгчийн саналыг хэлэлцэж байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, байр сууриа илэрхийллээ.

УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр: 

УЕП Б.Жаргалсайхан таныг дэмжиж байгаа. Монгол төрийн шударга хар хайрцгийн бодлогыг тээж яваа зарчимч "төрийн түшээ" гэж үнэлж явдаг. Таныг Ерөнхий прокуророор ажиллаж байх хугацаанд Монгол Улсын төрийн тэргүүний институц болон Ерөнхий прокурор мөн парламентын хүрээнд нэг ажлыг хийчих юмсан гэсэн бодол тээж явдаг. Монгол Улсын төрийн тэргүүний институц, прокурорын байгууллагын тогтолцоо, түүнд ажиллах хүмүүсийн шалгуур, хариуцлага тооцох асуудлууд зэрэг хүрээнд 2021 онд хийгдсэн шүүхийн шинэтгэлийн зарчимтай төстэй байдлаар шинэтгэл хийх улс төрийн хүсэл эрмэлзэлтэй байгаад туйлын талархалтай байна.

Аливаа шинэтгэлийг ярихаар 2 хүчин зүйлээс зэрэг хамаардаг юм байна. 50% нь хуулиас, 50% нь хүнээс хамаардаг юм байна. Сайн тогтолцоон дээр муу хүн ирвэл тэр тогтолцоог нураадаг юм байна. Сайн хүн ямар ч сайн зүйлийг хийгээд муу хуулийн схем дээр ажиллах бололцоо их муу байдаг юм байна. Тиймээс энэ 2 маань бүрдэж байж сая бидний хүссэн үр дүнд хүрдэг аж. Шүүхийн шинэтгэлийг ярьж байх үед бид нэг зүйлийг хэлж байсан. Хууль, эрх зүйн хүрээнд шударга ёсны тогтолцооны 10%-ийг л бид шинэчлэх гэж байгаа юм.

Учир нь үндсэндээ шүүх маань өөрийнхөө итгэл үнэмшил, сайн дураар хэргийг шийддэггүй байгууллага. Шүүх дээр тэр хэргийг аваачиж байгаа этгээд бол прокурор. Прокурорын цуглуулсан нотлох баримт, хавтаст хэргийн хүрээнд л шүүх шийддэг. Тэгээд нотлогдвол ялладаг, нотлогдохгүй бол цагаатгадаг л зарчимтай. Тийм учраас прокурор дээр ирж байгаа хариуцлага нэн өндөр болж байна.

Бид өнгөрсөн парламентын хавар 2024 оны 6 сард авлига албан тушаалын хэргүүдийг шүүх хуралдаануудыг нээлттэй, ил тод байх хуулийг баталсан. Энэ хүрээнд Монгол Улсын Дээд Шүүх Ерөнхий прокурор манлайлаад шүүх хурлуудыг цахимаар шууд дамжуулдаг боллоо. Энэ нь том үр дүн. Нээлттэй болгосны үр дүнд үнэхээр тухайн хүн гэм буруутай эсвэл гэм буруугүй эсэх, яг ямар нотлох баримтын хүрээнд шүүх асуудлыг ярьж байна гэдгийг бүгд хамтдаа яг ижил мэдээлэл, долгион дээр авч үзэх боломжтой болж байгаа. Энэ маань өөрөө хамгийн ардчиллын шилэн байдлын тунгалаг сайн тал. Тиймээс прокурорын дотоодын мөрдөн шалгах ажиллагаа мөн дотоод ардчилалыг бэхжүүлэх хариуцлагыг сайжруулах хүрээнд, хамтарч ажиллах чиглэлд Г.Занданшатар дарга маань ямар бодол саналтай байна вэ?

Түүний асуултад, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын Газрын дарга Г.Занданшатар хариуллаа.

Сэтгүүлч

Сэтгүүлч Б.Хонгорсайхан