Зуу гаруй жилийн түүхээ бичсэн манай улсын эрчим хүчний салбарт сайжруулах, өөрчлөх, шинэчлэх хэрэгцээ, шаардлага тулгараад удаж байна. Иргэдийн дунд ч эрчим хүчээ хязгаарлахгүй энэ өвлийг давж чадах уу, үнэ тарифаа нэмэх үү гэсэн тодорхойгүй олон асуулт яригдаж байна. Ямартай ч өнөөдрийн байдлаар эрчим хүчний үнэ тарифыг шийддэг Эрчим хүчний зохицуулах хорооноос албан ёсоор үнийг хэдэн хувиар нэмэгдүүлэх тухай шийдвэр гараагүй байна гэдгийг албаныхан хэлж байгаа. Энэ салбарын зарим экспертүүд тус салбарт засаглалын өөрчлөлт хийсний дараа үе шаттайгаар, нарийвчлан үнэ тарифаа шинэчлэх санал хэлж байгаа юм. Мөн эрчим хүчний салбарт улсын төсвөөс бага мөнгө тавьж, хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг татах нь хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх нь зөв гэсэн байр суурьтай байна.

Харин энэ талаар Засгийн газрын Тэргүүн шадар сайд бөгөөд эдийн засаг, хөгжлийн сайд Л.Гантөмөр дараах саналыг хэллээ.

Эрчим хүчний хүчин чадлыг нэмэхгүйгээр улсын хөгжил, эдийн засгийн өсөлтийн талаар ярих боломжгүй. Эрчим хүчний эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэхэд төрөөс ахиухан төсөв гаргах боломж хомс байдаг. Харин хувийн хэвшилд энэ саналыг тавихаар үнэ, тарифын асуудал зайлшгүй яригддаг юм. Манай улс бүс нутагтаа хамгийн бага тарифаар эрчим хүч хэргэлдэг. Иймд үнийн тарифыг өөрчлөх нь гарцаагүй. Харин цаг хугацааны хувьд хэзээ вэ гэдэг нь хүлээгдэж байгаа. Эрчим хүчний реформ хийхээр Эрчим хүчний хороо байгуулагдсан. Шадар сайд Т.Доржхандаар ахлуулсан энэ хорооны гишүүд болон Дэлхийн банк, бусад донор байгууллага өргөн хүрээний судалгаа хийж байна.

Цаашдаа эрчим хүчний реформ хийгдэнэ, ингэж байж манай улсын үйлдвэрлэлийн салбар өснө. Хамгийн гол нь монголчууд бид эрчим хүчний асуудал дээрээ нэгдмэл, зөв ойлголттой байж, энэ салбарыг босгож ирнэ. Нөгөө талдаа манайхан жижиг зах зээлээ булаацалдаад өнөөдрийг хүртэл таван толгой болон Багануурт дулааны цахилгаан станцыг барьж чадаагүй, төслөө унагааж, шүүх дээр шүүхдэлцээд байж байна. Иймд Засгийн газраас эрчим хүчний зах зээлийг тэлж, экспортлох эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх нь зөв гэж харж байгаа.

Энэ салбарт 2025 оны төсвийн найман хувь буюу 119,4 тэрбум, гадаадын зээл тусламжаар 361,8 тэрбум төгрөг төсөвлөжээ. Ирэх жилүүдэд улсын төсөв, гадаад зээл, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд 4 жилийн хугацаанд эрчим хүчний эх үүсвэрийг 1650 мегаватт-аар нэмэгдэнэ. Одоо байгаагаа дахин нэг нэмэгдүүлсэн мэт хэмжээгээр нэмэгдүүлэх ийм зоригтой шийдвэр, бүтээн байгуулалтыг Засгийн газраас хийж, хэрэгжүүлэх аж.

Сэтгүүлч

Сэтгүүлч Ц.Соёлмаа soyolmaa@vip76.mn