Х.Ганхуяг: Бид вакцинжуулалтаа маш эрчимтэй хийвэл эдийн засаг хурдацтай идэвхжинэ

2021.03.04

Эдийн засаг, Худалдаа

Х.Ганхуяг: Бид вакцинжуулалтаа маш эрчимтэй хийвэл эдийн засаг хурдацтай идэвхжинэ

Эх сурвалж.Өдрийн сонин, Б.Номин-Эрдэнэ

УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуягтай ярилцлаа.

-Засгийн газар эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наяд төгрөгийн цогц төлөвлөгөө боловсруулж баталлаа. Жижиг, дунд үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэгчдэд жилийн гурван хувийн хүүтэй, гурван жилийн хугацаатай хоёр их наяд төгрөгийн зээл өгөхөөр туссан байна лээ. Энэ талаарх таны байр суурь ямар байна?

-Цар тахлаас шалтгаалж бид эдийн засгаа сэргээх хөтөлбөрийг явуулахаас өөр аргагүй. Өнгөрсөн арванхоёрдугаар сарын дундуур 21 гишүүн жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих УИХ-ын тогтоолын төсөл өргөн барьсан. Үүнд, ЖДҮ эрхлэгчдийн зээлийн хүүг хөнгөлөх, Засгийн газраас татаас өгөх, дээрээс нь хүүг нь хойшлуулж өгөх тогтоолын төсөл байсан. Өмнөх цар тахлын хүрээнд авах арга хэмжээнд зээлийг ирэх долдугаар сарын нэгэн хүртэл хойшлуулж байсан бол бид ирэх арванхоёрдугаар сарын 31 хүртэл хойшлуулах боломжтой байхаар зээлийн хүүг нь 50 хувиар хөнгөлөх тогтоолын төсөл санаачилж оруулж ирсэн. Нийтдээ ойролцоогоор 200, 300 тэрбум төгрөгийн зардалтайгаар тухайн тогтоолын төсөл хэрэгжих боломжтой байсан. Нэгэн зэрэг Банкны хууль яваад хажуугаар нь тогтоолын төсөл яваад тухайн үед үл ойлголцол бий болсон. Харин энэ удаа 10 их наяд хөтөлбөрийн зургаан багцын нэг багц нь жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд зориулсан багц юм. Тогтоолын төслийг нэгтгээд илүү хөнгөлөлттэй байх нөхцөлтэйгөөр шинэ тогтоолын төсөл гарсан. Энэ нь гурван хувийн хүүтэй, эхний нэг жил зөвхөн хүүгээ төлнө. Зээлийн хүүгээ долдугаар сарын 1-нээс хойш төлж эхэлнэ. Өнгөрсөн арванхоёрдугаар сард судалгаа явуулахад нийтдээ хамрах хүрээ нь 61 мянган ААН хамрагдахаар байсан. Анх хөл хорио тогтоож эхлэхэд л жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчид, хувиараа бизнес эрхлэгчид маш хүнд байдалд орсон.

Ингээд Худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, Улаанбаатарын худалдааны танхим судалгаа хийсний үндсэн дээр тэрхүү тогтоолын төслийг санаачилсан. 60 гаруй мянган ААН дунджаар 10 ажилтантай. Ингээд үзэхээр 600 мянган хүний ажлын байраа алдах асуудал сөхөгдөж байсан. Одоо гарч байгаа төсөл хөтөлбөр арилжааны банкаар дамжина. Өөрөө барьцаагаа хангана. Аль нэг даргын нөлөөлөл орж ирэхгүй. Зээлийн хэмжээ 500 сая төгрөг хүртэл байхаар хязгаар тавьчихсан.

-Жижиг дунд үйлдвэрлэгчид өөрсдөө барьцаагаа хангана гэхээр барьцаа хөрөнгө хүрэхгүй асуудал гарч ирдэг.

-Энэ тал дээр зээлийн батлан даалтын сан дээр багцыг нь нэмэгдүүлчихэж байгаа юм. 7, 8 тэрбумын багцтай байсныг одоо 10 тэрбумын багцтай болгосон. Барьцаа хөрөнгө нь хүрэхгүй байгаа жижиг дунд ААН-үүд зээлийн батлан даалтын сан дээр очоод батлан даалтаа хийлгээд банк руугаа хандаад авч болж байгаа юм.

-10 их наядын төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхийн тулд Төв банкны үнэт цаасны хүүг буулгах ёстой гэж эдийн засагчид үзэж байна лээ. Төв банкны бодлогын хүүг бууруулах боломж бий юу?

-Төв банкны үнэт цаасны бодлогын хүүг бууруулах боломж бий. Үндсэндээ ковидтой холбоотойгоор Зүүн Өмнөд Азийн төв банкууд бодлогын хүүгээ 0-4 хувийн хооронд бариад байгаа юм. Төв банкинд байршуулах хүүгээ л багасгачихаж байгаа юм. Манайх энэ бодлогоо давхар хийгээд явах ёстой. Гэхдээ өнөөдөр хамгийн бага түвшинд 6,5 хувь дээр ирчихсэн байгаа юм. Нэмээд бодлогын хүүгээ бууруулах ёстой л доо. Бууруулж байж ачааллыг нь зөвхөн Төв банк, Засгийн газар авах биш, нөгөө талдаа ч ачааллыг өгөх ёстой.

-Манай улс ковидын эсрэг вакцинжуулалтаа эхлүүлсэн. Вакцинжуулалтын талаар нийгэмд янз бүрийн байр суурь ажиглагдаж байна. Таны хувьд үүнд ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Шинжлэх ухаанд итгэж л байгаа бол вакцин хийлгэх нь зөв. Асар олон өвчнийг вакцинаар дарсан. Сүүлийн хэдэн жил сошиалд хөтлөгддөг цаг үед ирчихээд байна л даа. Сошиалд хөтлөгдчихөөд нэг талдаа ковидыг хэт дөвийлгөж хардаг. Шийдэл олохоор зөв, эсвэл буруу гэж дөвийлгөдөг. Вакциныг хурдан хугацаанд хийх боломжтой болсон нь компьютер тооцооллын хурд нэмэгдчихсэн учраас тэр. Тест хийгээд буцаагаад үр дүнг нь тооцох хурд нь нэмэгдсэн. Хүний бие дэх ДНХ-ын урвал шатлалыг компьютероор тооцоолохын тулд 10-15 жил зарцуулдаг байсан бол одоо нэг цагийн дотор тооцоолох боломжтой боллоо. Шинжлэх ухаан асар хурдтай хөгжиж байна. Энэ нь цаг хугацааг хэмнэх боломжтой болгож байна. Израильчууд арилжааны зорилгоор буюу асар өндөр үнэтэйгээр вакцин олж авсан. Хүн амынхаа 50,60 хувийг вакцинжуулчихсан. Өртгийг нь тооцоолохоор PCR шинжилгээ хийх, арилжааны зориулалттай вакцин худалдаж авах хоёрын өртөг ойролцоо. Өнөөдөр бид вакцинжуулалтаа маш эрчимтэй явуулчихвал эдийн засаг идэвхжээд явах боломжтой. Бид хүн амынхаа 60 хувийг вакцинжуулчихсан байхад өвчин тархах магадлал 98 хувиар буурна.

-Банкны хуулийн гол зохицуулалт юу байв?

-Алс хэтийн зорилгыг нь харвал бизнесийн орчин эрүүл болно. Хэн ч бизнесээ булаалгана гэж айхгүй. Хоёрдугаарт, зээлийн хүү хямдарч орж ирнэ. Бизнесийнхээ мэдээллийг энд тэнд алдаад байхгүй. Улс төр цэвэрхэн болно. Банкууд буюу хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгөөр улс төр хийгээд байх хөшүүрэг алга болно. Шударга бус өмч хувьчлал явахаа болино. Шударга өрсөлдөөнийг илүү дэмжсэн хууль болсон. 2020 оныг хүртэл эдийн засагчид аль болох олон банктай бол тэгвэл шударга өрсөлдөөн бий болно, зээлийн хүү буурна гэж үздэг байсан. Бусад орны туршлагыг судлаад үзэхээр олон банк бий болохоор хадгаламж татахын төлөө өрсөлдөөн бий болдог. Менежмэнт нь шилэн биш байхаар алдаа дутагдал гардаг. Тэгээд банкууд нь дампуурдаг. Үүний үр дүнд хадгаламж эзэмшигч, татвар төлөгчид хохирдог. Үүнтэй тулаад даваад гараад ирсэн орнууд яасан бэ гэхээр хувьцаа эзэмшигчийг нь багасгасан. Ингэхээр яг банкны бодит эзэн гэдэг зүйл байхгүй болоод олон хувьцаа эзэмшигч болчихож байгаа юм. Олон хувьцаа эзэмшигч бий болчихоор банкны мөнгийг давуу байдлаар ашиглахыг зөвшөөрөхгүй. Нэг ёсондоо өөрсдөөр нь хянуулчихаж байгаа юм. Хувьцаа эзэмшигчид нь банкаа хянадаг болно. Хууль бус зүйл рүү зарцуулахыг зогсооно.

-Энэ хуулиар банкны хувьцааг иргэд худалдаж авахдаа мөнгөө төлж авах уу, үнэгүй авах уу?

-IPO хийхэд нь мөнгөө төлж авна. Анх санал болгосон үнээр нь авна. Банкныхан үнэлгээ хийнэ. Үнэлгээ нь бодит эсэхийг аудитын компани хянана. Санхүүгийн зохицуулах хороо дээр очиж үнэлгээгээ хянуулж батална. Энэ бүхнийг давж гарч байж хөрөнгийн бирж дээр хувьцаагаа арилжаалах юм.

Бодит бус үнэлгээтэй бол хувьцааг хүн худалдаж авахгүй. Хувьцаа гэдэг чинь хөрөнгө. Банкны хувьцаагаа барьцаалаад зээл авах боломжтой. Заавал үл хөдлөх хөрөнгө олоод ир гэдэг зүйл байхгүй болно. Өөрсдөө банкаа хянахаас гадна Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо хянана. Шилэн данстай болно. Олон хувьцаа эзэмшигчидтэй байхаар тайлан бланс зөв гарч байна уу гэдгийг хянадаг болно. Гүйцэтгэх захирлаа солих эрх мэдэлтэй болно. Ингээд явахаар банк цэвэрхэн болно. Энэ хууль ач холбогдлынхоо хувьд Шүүхийн хуулийн дараагийн томоохон хэмжээний реформ болж чадсан.

Х.Ганхуяг: Шахмал түлшний жилийн хэрэгцээ энэ жил 50-70% нэмэгдэж байна 2024.12.19

Төсвийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцлээ 2024.12.03

"Ярих өнцөг" нэвтрүүлгээр УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг оролцлоо 2024.11.14

Х.Ганхуяг: Аудитын дүгнэлтээр маш их зөрчил илэрдэг, хариуцлага ярьдаггүй 2024.11.08

Монгол Улсын хөгжлийн 2025 оны төлөвлөгөөг хэлэлцэн баталлаа 2024.10.18

“Монгол Улсын хөгжлийн 2025 оны төлөвлөгөө батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцлээ 2024.10.17

УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг: Т.Доржханд гишүүн дөрвөн жилийн өмнөхөөсөө тэс өөр юм ярьдаг болсон байна 2024.08.20

Тулгар төрийн 2233, Их Монгол Улс байгуулагдсаны 818, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113, Ардын хувьсгалын 103 жилийн ойн БАЯР, НААДМЫН МЭНД ДЭВШҮҮЛЬЕ 2024.07.11

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар "Төрийн дээд цол, одон медаль гардууллаа 2024.07.09

Х.Ганхуяг: Баянгол дүүргийнхээ хойд бүсийн 16, 17, 18, 19, 33-р хорооны иргэдтэйгээ уулзлаа 2024.06.23

Баянголын залуус гарааны бизнесийг дэмжих бодлогыг сайшааж байна 2024.06.20

Х.Ганхуяг: Баянгол дүүргийн боловсролын салбарын хөрөнгө оруулалт 6.5 дахин нэмэгдсэн 2024.05.10

Х.Ганхуяг: Банкны хуулийн хэрэгжилтийг биелүүлэхгүй байгаа Монголбанкны ерөнхийлөгчийг шалгуулахаар УЕП-т хандаж байна 2024.05.06

Х.Ганхуяг: Манай МонголБанк өөрөө арилжааны банкнуудын кассын машин болсон 2024.04.25

Х.Ганхуяг: БГД-ийн 29-р хороонд улсын сургууль нэг ч байхгүй. Тиймээс "Эрин Эверест интернэшнл" сургуулийг төрийн өмчид авна 2024.04.24

"Эрин эверест интернэшнл" сургуулийг төрийн өмчид авах асуудлаар уулзалт хийлээ 2024.04.23

Х.ГАНХУЯГ: Шинээр зөвшөөрөл бий болгож хуулиас гадуур шаардлага тавьж байгаа этгээдийг АТГ-т хандан шалгуулах боломжтой 2024.04.16

Х.Ганхуяг: Өнгөрсөн хугацаанд 41 хуулийн төсөл дээр ажилласан 2024.04.12

Х.Ганхуяг: БГД төрийн өмчийн сургуульгүй үлдсэн 29-р хорооны асуудлыг яаралтай шийдвэрлэнэ 2024.04.05

Х.Ганхуяг: Малчид нь тоонд биш чанарын хойноос явдаг болох тогтолцоо руугаа хэзээ орох вэ? 2024.03.21

Loading Time: Base Classes	0.0053
Controller Execution Time ( User Module / Page )	0.8810
Total Execution Time	0.8863

$_GET['id']	11139
$_GET['year']	2025

0.0005	SELECT * FROM (`vip_users` AS user) LEFT JOIN `vip_user_advanced` AS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id` WHERE `user`.`id` = '11139'
0.0002	SELECT * FROM (`vip_users` AS user) LEFT JOIN `vip_user_advanced` AS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id` WHERE `user`.`id` = '11139'
0.0003	SELECT GROUP_CONCAT(DISTINCT content_group.name) AS group_name FROM (`vip_users` AS user) LEFT JOIN `vip_user_group` AS user_group ON `user_group`.`user_id` = `user`.`id` INNER JOIN `vip_content_group` AS content_group ON `user_group`.`group_id` = `content_group`.`id` WHERE `user`.`id` = 11139
0.0003	SELECT `start` FROM (`vip_users_menu`) WHERE `user_id` = '11139' ORDER BY `sort` asc
0.0001	SELECT `user_page_banner`.* FROM (`vip_user_page_banner` AS user_page_banner) WHERE `user_id` = '11139'
0.0003	SELECT `users_menu`.* FROM (`vip_users_menu` AS users_menu) INNER JOIN `vip_users` AS user ON `user`.`id` = `users_menu`.`user_id` WHERE until_now = 1 AND `user_id` = 11139 ORDER BY sort ASC
0.0001	SELECT * FROM (`vip_user_advanced`) WHERE `user_id` = '11139'
0.4772	SELECT * FROM (`vip_content`) WHERE `id` = '74243'
0.3935	SELECT `content`.* FROM (`vip_content` AS content) LEFT JOIN `vip_content_mapping` AS map ON `map`.`content_id` = `content`.`id` LEFT JOIN `vip_users` AS user ON `user`.`id` = `map`.`user_id` WHERE ( content.`created_user` = 11139 OR `map`.`user_id` = 11139) AND YEAR(publishdate) <= 2025 AND `content`.`is_agreed` = 1 AND `content`.`is_unpublish` = '0' AND `content`.`is_nagative` = '0' GROUP BY `content`.`id` ORDER BY `publishdate` DESC LIMIT 20

HTTP_ACCEPT	/
HTTP_USER_AGENT	Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
HTTP_CONNECTION
SERVER_PORT	80
SERVER_NAME	enkhamgalan.mn
REMOTE_ADDR	18.191.37.129
SERVER_SOFTWARE	Apache/2.4.57 (Ubuntu)
HTTP_ACCEPT_LANGUAGE
SCRIPT_NAME	/index.php
REQUEST_METHOD	GET
HTTP_HOST
REMOTE_HOST
CONTENT_TYPE
SERVER_PROTOCOL	HTTP/1.1
QUERY_STRING	id=11139&year=2025
HTTP_ACCEPT_ENCODING	gzip, br, zstd, deflate
HTTP_X_FORWARDED_FOR

base_url	http://enkhamgalan.mn/
index_page
uri_protocol	AUTO
url_suffix
language	english
charset	UTF-8
enable_hooks	1
subclass_prefix	MY_
permitted_uri_chars	a-z 0-9~%.:_\-
allow_get_array	1
enable_query_strings
controller_trigger	c
function_trigger	m
directory_trigger	d
log_threshold	4
log_path
log_date_format	Y-m-d H:i:s
cache_path
encryption_key	ViP76.MN
sess_cookie_name	sessions
sess_expiration	14400
sess_expire_on_close
sess_encrypt_cookie	1
sess_use_database	1
sess_table_name	vip_sessions
sess_match_ip
sess_match_useragent	1
sess_time_to_update	30
cookie_prefix	vip
cookie_domain
cookie_path	/
cookie_secure
global_xss_filtering
csrf_protection
csrf_token_name	csrf_vip_token
csrf_cookie_name	csrf_vip_cookie
csrf_expire	7200
compress_output	1
time_reference	local
rewrite_short_tags
proxy_ips
admin_theme	neat
client_thme	vip76
max_width	1000
max_height	800
per_page	100
maintenance_mode
avatar_width	44
avatar_height	61
news_per_page	15
tender_per_page	10
tender_result_per_page	30
tender_plan_per_page	30
admin_per_page	30
mess_own_num	156686
mess_user	1174245
mess_pass	jyshqqck
face_app_id	472332816790822
face_secret	926e31e1fc45023623c9c6bc4ff8c9e2
home_page	forum
dans_vipnews	Маш чухал мэдээ Голомт банк 1105042893
general	Array ( [1] => УИХ-ын гишүүн [4] => ТББ [6] => Төр [12] => Энгийн хэрэглэгч [13] => ИТХ [3] => Эксперт )
general1	Array ( [1] => Төр [2] => ТББ [4] => Олон улс [3] => Эксперт [12] => Энгийн хэрэглэгч )
generaltype1	Array ( [1] => УИХ-ын гишүүн [2] => Яам [6] => Агентлаг [3] => Хороо [4] => Нийслэл [5] => ИТХ )
generaltype2	Array ( [1] => Мэргэжлийн холбоо [2] => Иргэний нийгэм [3] => ТББ [4] => Улс төрийн нам )
generaltype3	Array ( [1] => ТББ [2] => Бизнес [3] => Эрдэмтэн [4] => Төр )
generaltype4	Array ( [1] => Элчин сайдын яам [2] => Консул төлөөлөгч [3] => Сан )
yam	Array ( [1] => Ерөнхий сайд [2] => Яамд [3] => Агентлаг [4] => Нийслэл [5] => Шадар сайд [6] => Засгийн газар )
expert_primary_type	Array ( [1] => Улс төрч [2] => Эксперт [3] => Энгийн хэрэглэгч )
expert_type	Array ( [0] => Байхгүй [1] => Төр [2] => ТББ [3] => Эрдэмтэн [4] => Бизнес )
user_request_state	Array ( [1] => Хүсэлт [2] => Цуцалсан )
general_view	Array ( [1] => Байр суурь [2] => Үйл явдал [3] => Онцлох 5 [4] => VIP зочин [5] => #76-аас Асууя [6] => #Шилэн хууль [7] => #Коммент [8] => #Томилолт [9] => #Маш чухал хүн [10] => Сурвалжлага )
title_position	Array ( [1] => Байрлал 1 [2] => Байрлал 2 [3] => Байрлал 3 [4] => Байрлал 4 )
days	Array ( [1] => Даваа [2] => Мягмар [3] => Лхагва [4] => Пүрэв [5] => Баасан [6] => Бямба [7] => Ням )
user_location	Array ( [1] => Улаанбаатар [2] => Архангай [3] => Баян-Өлгий [4] => Баянхонгор [5] => Булган [6] => Говь-Алтай [7] => Говьсүмбэр [8] => Дархан-Уул [9] => Дорноговь [10] => Дорнод [11] => Дундговь [12] => Завхан [13] => Орхон [14] => Өвөрхангай [15] => Өмнөговь [16] => Сүхбаатар [17] => Сэлэнгэ [18] => Төв [19] => Увс [20] => Ховд [21] => Хөвсгөл [22] => Хэнтий )
law_type	Array ( [1] => Хэлэлцэх явц [2] => Хэрэгжилт )
law_status	Array ( [1] => Хэлэлцэж эхлээгүй [3] => Хэлэлцэж байгаа [2] => Батлагдсан [4] => Буцаасан, хүчингүй болсон [5] => Нэгтгэсэн )
law_status_type	Array ( [1] => Нэмэлт өөрчлөлт [0] => Бие даасан хууль [2] => Шинэчилсэн найруулга [3] => Тогтоолын төсөл [4] => Асуулга [5] => Төсөл [6] => Ерөнхийлөгчийн хориг, зарлиг [7] => Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр [8] => Олон Улсын гэрээ хэлэлцээр )
law_main_type	Array ( [1] => Монгол Улсын хууль [2] => Улсын Их Хурлын тогтоол [3] => Монгол Улсын олон улсын гэрээ [4] => Ерөнхийлөгчийн зарлиг [5] => Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр [6] => Улсын дээд шүүхийн тогтоол [7] => Засгийн газрын тогтоол [8] => Сайдын тушаал [9] => Засгийн газрын агентлагийн даргын тушаал [10] => УИХ-аас томилогддог байгууллагын дарга, түүнтэй адилтгах албан тушаалтны шийдвэр [11] => Аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын шийдвэр [12] => Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын захирамж )
law_creator_type	Array ( [3] => Ерөнхийлөгч [2] => Засгийн газар [1] => УИХ-н гишүүд [5] => Байнгын хороо [4] => Бусад )
workgroup_member_type	Array ( [1] => УИХ-н гишүүд [2] => Засгийн газар [4] => Бусад )
law_action_type	Array ( [0] => Тодорхойгүй [1] => Байнгын хорооны анхны хэлэлцүүлэгт [2] => Байнгын хороогоор хэлэлцэх эсэх нь дэмжигдээгүй [3] => Байнгын хороогоор зарчмын зөрүүтэй санал хураалт хийгдсэн [4] => УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар зарчмын зөрүүтэй санал хураалт хийгдсэн [5] => Байнгын хороогоор эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн [6] => УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар эцсийн хэлэлцүүлэгт орсон )
law_action_precent	Array ( [0] => 0 [1] => 20 [2] => 20 [3] => 40 [4] => 60 [5] => 80 [6] => 100 )
law_content_type	Array ( [0] => [1] => УИХ-ын нэгдсэн хуралдаан [2] => АБГББХ-ны хуралдаан [3] => БОХХААБХ-ны хуралдаан [4] => ӨБХ-ны хуралдаан [5] => ХЗБХ-ны хуралдаан [6] => ТББХ-ны хуралдаан [7] => ТБХ-ны хуралдаан [8] => ЭЗБХ-ны хуралдаан [9] => НББСШУБХ-ны хуралдаан [10] => МАН-ын бүлгийн хуралдаан [11] => АН-ын бүлгийн хуралдаан [12] => Экспертийн байр суурь [13] => ЁЗСХБХ-ны хуралдаан [14] => ИЦББХ-ны хуралдаан [15] => ҮББХ-ны хуралдаан [16] => БСШУСБХ-ны хуралдаан [17] => Хуулийн мэдээ )
nam	Array ( [2] => Монгол ардын нам [1] => Ардчилсан нам [9] => Тусгаар тогтнол эв нэгдэл эвсэл [4] => Иргэний зориг ногоон нам [13] => Монголын уламжлалын нэгдсэн нам [18] => Хаан сонголт эвсэл [10] => Бүгд найрамдах нам [17] => Монголын социал-демократ нам [15] => Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам [11] => Иргэний хөдөлгөөний нам [19] => Монголын ардчилсан хөдөлгөөний нам [3] => Монгол ардын хувьсгалт нам [8] => Хөдөлмөрийн Үндэсний Нам [12] => Эх орончдын нэгдсэн эвсэл [7] => Монголын Консерватив Нам [16] => Ард түмэнээ хайрлая нам [6] => Бие даагч [5] => Монголын үндэсний ардчилсан нам [14] => Хөгжлийн Хөтөлбөр нам [0] => Нам бус )
morder_type	Array ( [1] => Бэлэн [2] => Данс )
morder_status	Array ( [0] => Шинэ [1] => Хүлээгдэж байгаа [2] => Хүргэлт авсан [3] => Хуурамч [4] => Цуцалсан )
org_type	Array ( [1] => Улсын их хурал [2] => Засгийн газар [3] => Ерөнхийлөгч [4] => Орон нутаг [5] => Төрийн бус [99] => Бусад )
org_sub	Array ( [1] => Array ( [1] => Улсын Их Хурал [2] => УИХ дахь намын бүлэг [3] => Байнгын хороод [4] => Дэд хороод [5] => УИХ-д ажлаа шууд хариуцан тайлагнадаг байгууллагууд ) [2] => Array ( [1] => Сайд [3] => Яамд [4] => Агентлаг, газрууд [6] => Төрийн өмчийн үйлдвэрийн газар ) [4] => Array ( [1] => Улаанбаатар хот [4] => Дүүрэг [5] => Аймаг ) [5] => Array ( [2] => Гишүүддээ үйлчилдэг ТББ [4] => Нийгэмд үйлчилдэг ТББ [5] => Улстөрийн нам ) )
uih_content_type	Array ( [1] => Хэвлэлийн хуудаснаа [2] => УИХ-ын чуулган [3] => Байнгын хороо [4] => Сонгуульт ажлууд [5] => Тойрогтоо хийсэн ажлууд )
toirog	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Баян-Өлгий аймаг [3] => Баянхонгор аймаг [4] => Булган аймаг [5] => Говь-Алтай аймаг [6] => Дорноговь, Говьсүмбэр аймаг [7] => Дорнод аймаг [8] => Дундговь аймаг [9] => Завхан аймаг [10] => Өвөрхангай аймаг [11] => Өмнөговь аймаг [12] => Сүхбаатар аймаг [13] => Сэлэнгэ аймаг [14] => Төв аймаг [15] => Увс аймаг [16] => Ховд аймаг [17] => Хөвсгөл аймаг [18] => Хэнтий аймаг [19] => Дархан-Уул аймаг [20] => Орхон аймаг [21] => Хан-Уул, Багахангай, Багануур дүүрэг [22] => Баянзүрх, Налайх дүүрэг [23] => Сүхбаатар дүүрэг [24] => Чингэлтэй дүүрэг [25] => Баянгол дүүрэг [26] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг )
toirog_2016	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Архангай аймаг [3] => Архангай аймаг [4] => Баян-Өлгий аймаг [5] => Баян-Өлгий аймаг [6] => Баян-Өлгий аймаг [7] => Баянхонгор аймаг [8] => Баянхонгор аймаг [9] => Баянхонгор аймаг [10] => Булган аймаг [11] => Говь-Алтай аймаг [12] => Дорноговь, Говьсүмбэр аймаг [13] => Дорноговь [14] => Дорнод аймаг [15] => Дорнод аймаг [16] => Дундговь аймаг [17] => Завхан аймаг [18] => Завхан аймаг [19] => Өвөрхангай аймаг [20] => Өвөрхангай аймаг [21] => Өвөрхангай аймаг [22] => Өмнөговь аймаг [23] => Өмнөговь аймаг [24] => Сүхбаатар аймаг [25] => Сэлэнгэ аймаг [26] => Сэлэнгэ аймаг [27] => Сэлэнгэ аймаг [28] => Төв аймаг [29] => Төв аймаг [30] => Төв аймаг [31] => Увс аймаг [32] => Увс аймаг [33] => Увс аймаг [34] => Ховд аймаг [35] => Ховд аймаг [36] => Ховд аймаг [37] => Хөвсгөл аймаг [38] => Хөвсгөл аймаг [39] => Хөвсгөл аймаг [40] => Хэнтий аймаг [41] => Хэнтий аймаг [42] => Хэнтий аймаг [43] => Дархан-Уул аймаг [44] => Дархан-Уул аймаг [45] => Дархан-Уул аймаг [46] => Орхон аймаг [47] => Орхон аймаг [48] => Орхон аймаг [49] => Баянзүрх дүүрэг [50] => Баянзүрх дүүрэг [51] => Баянзүрх дүүрэг [52] => Баянзүрх дүүрэг [53] => Баянзүрх дүүрэг [54] => Баянзүрх дүүрэг [55] => Хан-Уул дүүрэг [56] => Хан-Уул дүүрэг [57] => Хан-Уул дүүрэг [58] => Хан-Уул дүүрэг [59] => Сүхбаатар дүүрэг [60] => Сүхбаатар дүүрэг [61] => Сүхбаатар дүүрэг [62] => Сүхбаатар дүүрэг [63] => Чингэлтэй дүүрэг [64] => Чингэлтэй дүүрэг [65] => Чингэлтэй дүүрэг [66] => Чингэлтэй дүүрэг [67] => Баянгол дүүрэг [68] => Баянгол дүүрэг [69] => Баянгол дүүрэг [70] => Баянгол дүүрэг [71] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [72] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [73] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [74] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [75] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [76] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг )
ntoirog_2016	Array ( [1] => Баянгол дүүрэг [2] => Баянгол дүүрэг [3] => Баянгол дүүрэг [4] => Баянгол дүүрэг [5] => Баянгол дүүрэг [6] => Баянгол дүүрэг [7] => Баянзүрх дүүрэг [8] => Баянзүрх дүүрэг [9] => Баянзүрх дүүрэг [10] => Баянзүрх дүүрэг [11] => Баянзүрх дүүрэг [12] => Баянзүрх дүүрэг [13] => Баянзүрх дүүрэг [14] => Баянзүрх дүүрэг [15] => Баянзүрх дүүрэг [16] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [17] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [18] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [19] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [20] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [21] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [22] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [23] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [24] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [25] => Сүхбаатар дүүрэг [26] => Сүхбаатар дүүрэг [27] => Сүхбаатар дүүрэг [28] => Сүхбаатар дүүрэг [29] => Сүхбаатар дүүрэг [30] => Сүхбаатар дүүрэг [31] => Хан-Уул дүүрэг [32] => Хан-Уул дүүрэг [33] => Хан-Уул дүүрэг [34] => Хан-Уул дүүрэг [35] => Хан-Уул дүүрэг [36] => Хан-Уул дүүрэг [37] => Чингэлтэй дүүрэг [38] => Чингэлтэй дүүрэг [39] => Чингэлтэй дүүрэг [40] => Чингэлтэй дүүрэг [41] => Чингэлтэй дүүрэг [42] => Чингэлтэй дүүрэг [43] => Багануур дүүрэг [44] => Багахангай дүүрэг [45] => Налайх дүүрэг )
toirog_2020	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Баян-Өлгий аймаг [3] => Баянхонгор аймаг [4] => Булган аймаг [5] => Говь-Алтай аймаг [6] => Говьсүмбэр, Дундговь аймаг [7] => Дорнод аймаг [8] => Дорноговь аймаг [9] => Завхан аймаг [10] => Өвөрхангай аймаг [11] => Өмнөговь аймаг [12] => Сүхбаатар аймаг [13] => Сэлэнгэ аймаг [14] => Төв аймаг [15] => Увс аймаг [16] => Ховд аймаг [17] => Хөвсгөл аймаг [18] => Хэнтий аймаг [19] => Дархан-Уул аймаг [20] => Орхон аймаг [21] => Багануур, Багахангай, Налайх [22] => Баянзүрх дүүрэг [24] => Сүхбаатар дүүрэг [25] => Чингэлтэй дүүрэг [26] => Баянгол дүүрэг [27] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [29] => Хан-Уул дүүрэг )
candidate_type	Array ( [1] => УИХ [2] => НИТХ )
aimags	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Баян-Өлгий аймаг [3] => Баянхонгор аймаг [4] => Булган аймаг [5] => Говь-Алтай аймаг [6] => Дорноговь аймаг [7] => Говьсүмбэр аймаг [8] => Дорнод аймаг [9] => Дундговь аймаг [10] => Завхан аймаг [11] => Өвөрхангай аймаг [12] => Өмнөговь аймаг [13] => Сүхбаатар аймаг [14] => Сэлэнгэ аймаг [15] => Төв аймаг [16] => Увс аймаг [17] => Ховд аймаг [18] => Хөвсгөл аймаг [19] => Хэнтий аймаг [20] => Дархан-Уул аймаг [21] => Орхон аймаг [22] => Баянзүрх дүүрэг [23] => Хан-Уул дүүрэг [24] => Сүхбаатар дүүрэг [25] => Чингэлтэй дүүрэг [26] => Баянгол дүүрэг [27] => Сонгинохайрхан дүүрэг [28] => Багахангай дүүрэг [29] => Налайх дүүрэг [30] => Багануур дүүрэг )
sex	Array ( [1] => Эрэгтэй [2] => Эмэгтэй )
age_range	Array ( [1] => 18 - 29 [2] => 30 - 44 [3] => 45 - дээш )
aimag_by_toirog	Array ( [1] => 1,2,3 [2] => 4,5,6 [3] => 7,8,9 [4] => 10 [5] => 11 [6] => 12,13 [7] => 12 [8] => 14,15 [9] => 16 [10] => 17,18 [11] => 19,20,21 [12] => 22,23 [13] => 24 [14] => 25,26,27 [15] => 28,29,30 [16] => 31,32,33 [17] => 34,35,36 [18] => 37,38,39 [19] => 40,41,42 [20] => 43,44,45 [21] => 46,47,48 [22] => 49,50,51,52,53,54 [23] => 55,56,57,58 [24] => 59,60,61,62 [25] => 63,64,65,66 [26] => 67,68,69,70 [27] => 71,72,73,74,75,76 [28] => 56 [29] => 63 [30] => 59,60,61,62 )
mncharacter	Array ( [0] => А [1] => Б [2] => В [3] => Г [4] => Д [5] => Ж [6] => З [7] => И [8] => К [9] => М [10] => Н [11] => О [12] => Ө [13] => П [14] => Р [15] => С [16] => Т [17] => У [18] => Ү [19] => Х [20] => Ц [21] => Ч [22] => Ш [23] => Э )
hottag_type	Array ( [1] => Халуун сэдэв [2] => Хэрэглэгчийн timeline )
hottag_pos	Array ( [1] => 1-р багана [2] => 2-р багана [3] => Үе )
hottag_main_desc	Улс орны хувь заяаг шийдвэрлэсэн томоохон асуудал дээр хэн ямар байр суурьтай байсныг 276 тэмдэгтэнд багтаан тоймлов.
source_type	Array ( [1] => Телевиз [2] => Сонин [3] => Сайт [4] => Сошиал [5] => Сэтгүүл [0] => Бусад )
parlaments	Array ( [1996] => Array ( [0] => 1995 [1] => 1994 [2] => 1993 [3] => 1992 ) [2000] => Array ( [0] => 1999 [1] => 1998 [2] => 1997 [3] => 1996 ) [2004] => Array ( [0] => 2003 [1] => 2002 [2] => 2001 [3] => 2000 ) [2008] => Array ( [0] => 2007 [1] => 2006 [2] => 2005 [3] => 2004 ) [2012] => Array ( [0] => 2011 [1] => 2010 [2] => 2009 [3] => 2008 ) [2016] => Array ( [0] => 2015 [1] => 2014 [2] => 2013 [3] => 2012 ) [2020] => Array ( [0] => 2019 [1] => 2018 [2] => 2017 [3] => 2016 ) [2024] => Array ( [0] => 2023 [1] => 2022 [2] => 2021 [3] => 2020 ) [2028] => Array ( [0] => 2027 [1] => 2026 [2] => 2025 [3] => 2024 ) [2032] => Array ( [0] => 2031 [1] => 2030 [2] => 2029 [3] => 2028 ) )

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ГИШҮҮН

2025

2024

2023

2022

2021

2020

2019

Х.Ганхуяг: Бид вакцинжуулалтаа маш эрчимтэй хийвэл эдийн засаг хурдацтай идэвхжинэ

ШИНЭ МЭДЭЭ